Czym się różni psycholog od psychoterapeuty i psychiatry?
mgr Joanna Matusik

Zdarzają się klienci, którzy piszą do Naszej poradni z pytaniem czy z danym problemem np. depresji czy stresu powinni umówić się na  konsultację do psychologa czy psychoterapeuty. Piszą wtedy, że nie wiedzą jaka jest różnica między tymi specjalistami. Zdarza się również, że w gabinecie stacjonarnym bądź na oddziale słyszę od pacjenta „Pani doktor”. Skąd te trudności w rozróżnieniu psychologa, psychoterapeuty oraz psychiatry? Odpowiedź wydaje się być prosta. Wszyscy zajmują się tym samym, czyli psychiką ludzką, ale każdy w inny sposób.

Kim jest psycholog?

Psychologiem jest osoba, która ukończyła 5 –letnie studia magisterskie i uzyskała tytuł magistra. Obecnie jest również możliwość ukończenia 3,5- letnich studiów psychologicznych dla magistrów. Są one dedykowane dla osób, która skończyły już studia i mają wykształcenie wyższe w innym kierunku. W trakcie studiów wybiera się specjalność, czyli dziedzinę psychologii w jakiej osoba chce pogłębiać swoją wiedzę i z jaką wiąże swoją przyszłość. W zależności od uniwersytetu możemy spotkać różne nazwy specjalności, np.: psychologię pracy, psychologię kliniczną, psychologię człowieka dorosłego, a także psychologię dzieci i młodzieży lub psychologię szkolną.

Po zakończeniu całego cyklu kształcenia zostaje się psychologiem, który może zajmować się:
  • diagnostyką (wykonuje różnego rodzaju testy np. inteligencji, osobowości, kompetencji zawodowych);
  • profilaktyką,
  • psychoedukacją i prowadzeniem szkoleń
  • prowadzeniem podstawowej pomocy psychologicznej

Psycholog często pracuje w szpitalu na oddziałach od psychiatrii po ginekologię, jak również w poradni zdrowia psychicznego (PZP) czy w ośrodku pomocy społecznej, a także w ośrodku interwencji kryzysowej. Z pomocy psychologa korzysta również policja, wojsko czy areszty śledcze. Psychologa spotkamy również w szkole, czy przedszkolu, jak również w  Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej (PPP). Często zdarza się, że psychologa spotkamy podczas rekrutacji do pracy, bądź musimy się do udać do niego na konsultację, przy badaniach wstępnych zleconych przez pracodawcę.

Niestety w ostatnim czasie powstało wiele szkół oferujących kierunki, „ala psychologiczne”, jak na przykład „pomoc psychologa”. Ukończenie takiego kierunku nie daję ŻADNYCH uprawnień i nie można się posługiwać tytułem magistra psychologii, a co za tym idzie nie jest się psychologiem.

Kiedy iść do psychologa?

  • w celach diagnostycznych (wywiad oraz testy psychologiczne),
  • po krótkoterminowe wsparcie psychologiczne,
  • po pomoc w kryzysie,
  • w celach psychoedukacyjnych,
  • by uzyskać poradę dotycząca na przykład rozwoju dziecka.

 

 Ważne! Psycholog nie wystawia recept, ani nie wystawia zwolnień lekarskich L4.

Psychoterapeuta - kto to?

Czy psychoterapeuta musi być psychologiem? Psychoterapeuta nie musi być psychologiem. Jednakże musi mieć wykształcenie wyższe uzyskane na studiach medycznych (często psychiatra jest również psychoterapeutą) lub humanistycznych lub społecznych (np. pedagog). Konieczne są także osobiste predyspozycje, które są weryfikowane podczas rekrutacji na studia. Aby zostać psychoterapeutą należy ukończyć certyfikowany 4- letni całościowy kurs psychoterapii w wybranym przez siebie nurcie rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne bądź Polskie Towarzystwo Psychiatryczne  oraz odbyć własną psychoterapię (indywidualną i grupową) oraz superwizję. Natomiast, aby zostać certyfikowanym psychoterapeutą należy odbyć również staże kliniczne w wybranych ośrodkach, mieć udokumentowane kilkuletnie doświadczenie w pracy z pacjentem pod stałą superwizją, a co najważniejsze zdać państwowy egzamin.  Przyjmuje się, że po ukończeniu 2 roku kursu można przyjmować pacjentów i nazywać się psychoterapeutą w trakcie certyfikacji.

Psychoterapeuta to specjalista przygotowany do leczenia, rehabilitacji i profilaktyki zaburzeń psychicznych. Pracując używa specyficznych technik i metod psychoterapeutycznych, w oparciu o relację terapeutyczną. Zajmuje się zdrowiem psychicznym, jest ściślej ukierunkowany na pracę w lecznictwie.

Kiedy zgłosić się do psychoterapeuty?

  • w przypadku podejrzenia lub rozpoznania depresji, zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia), snu, zaburzeń lękowych, obsesyjnych myśli, zaburzeń osobowości,
  • gdy przez dłuższy czas nie radzimy sobie ze swoimi uczuciami i emocjami (np. poczuciem winy, złością, wstydem, smutkiem, przedłużającą się żałobą, itp.),
  • gdy doświadczyliśmy przemocy, traumy, długotrwałego stresu,
  • gdy lekarz stwierdzi u nas dolegliwości psychosomatyczne,
  • gdy mamy problem z budowaniem relacji z innymi ludźmi lub cierpimy w naszym aktualnym związku,
  • kiedy zmagamy się z toksycznymi relacjami (w obrębie naszej rodziny lub poza nią),
  • gdy chcemy lepiej poznać siebie i swoje potrzeby,
  • gdy dokucza nam niska samoocena,
  • chcemy pracować nad asertywnością, stawianiem granic w relacjach, adaptacją do zmian.

Najczęściej nie wystarcza jedno spotkanie z psychoterapeutą – pacjenci umawiają się na cykl spotkań, który może trwać kilka tygodni, lub nawet kilka lat. Dlatego też wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje psychoterapii: krótkoterminową oraz długoterminową. Charakter leczenia uzależniony jest przede wszystkim od jednostki chorobowej pacjenta oraz nurtu psychoterapeutycznego. Na spotkaniach najczęściej omawiane są problemy, stosowane odpowiednie techniki (np. wyobrażeniowe), psychoterapeuta może zlecać zadania domowe, a ogromną rolę odgrywa więź łącząca pacjenta z psychoterapeutą. Dlatego też niezmiernie ważne jest wzajemne zaufanie i znalezienie dla siebie odpowiedniego psychoterapeuty, którego nie będziemy się wstydzić i obawiać.

Wśród podstawowych nurtów psychoterapii wyróżnia się:
  • psychoterapię poznawczo-behawioralną,
  • systemową,
  • psychoanalityczną (w tym psychodynamiczną)
  • integracyjną
  • humanistyczną

 

Ważne! Psychoterapeuta nie wystawia recept, jak również nie wystawia zwolnień lekarskich L4.

Psychiatra

Lekarz psychiatra to lekarz medycyny, który jest przygotowany do rozpoznawania i biologicznego leczenia problemów zdrowia psychicznego, czyli farmakoterapii. Ukończył studia medyczne oraz specjalizacje z dziedziny psychiatrii, podczas której uczęszczał na staże. Najczęściej pracuje w szpitalu na oddziale psychiatrycznym lub w poradni zdrowia psychicznego.

Kiedy zgłosić się do psychiatry?

  • ZAWSZE – gdy czujesz, że zagrażasz życiu swojemu (myśli samobójcze) lub innych ludzi, a także w przypadku samookaleczania się i agresji wobec innych,
  • tracisz kontakt z rzeczywistością,
  • słyszysz głosy w  głowie, które nie są twoimi myślami,
  • doświadczasz ciężkich napadów lęku lub obniżonego nastroju,
  • cierpisz z powodu zaburzeń odżywiania lub snu,
  • zauważasz u siebie obsesyjne myśli lub natręctwa,
  • borykasz się z uzależnieniem,
  • zaniedbujesz lub wręcz wypadasz z codziennie pełnionych przez ciebie ról – zawodowej, partnerskiej, rodzicielskiej.

 

Ważne! Psychiatra przepisuje leki i wystawia zwolnienia lekarskie L4.

Często zdarza się, że pacjent korzysta z pomocy dwójki specjalistów. W przypadku zaburzeń osobowości, depresji, czy nerwicy potrzebna jest farmakoterapia jak również psychoterapia. Zdarza się także, że psycholog po rozmowie z klientem, radzi udać się do psychiatry, aby został również objęty leczeniem przy użyciu leków.

Podsumowując: psycholog, psychoterapeuta i psychiatra to trzy odrębne zawody. Psycholog to magister psychologii. Psychoterapeuta to osoba, która poza studiami magisterskimi ukończyła 4-letnie szkolenie psychoterapeutyczne, a psychiatra to lekarz medycyny po specjalizacji z psychiatrii.

Joanna Matusik – Psycholog Psychoterapeuta

Ukończyłam całościowy 4- letni kurs psychoterapii psychodynamicznej. Zajmuję się głównie zaburzeniami emocji, nerwicami, depresją a także zaburzeniami osobowości, DDA oraz traumami. Ponadto pomagam w szeroko rozumianych trudnościach związanych z relacjami międzyludzkimi.
Terapia - nurty

Psychoterapeuta psychodynamiczny

Psychoterapeuta psychodynamiczny- jak go wybrać i czego się spodziewać? Psychoterapia psychodynamiczna toczy się w oparciu o silną i obustronnie zaakceptowaną relacje pomiędzy pacjentem a terapeutą.

Czytaj więcej »