Psychoterapia psychodynamiczna toczy się w oparciu o silną i obustronnie zaakceptowaną relacje pomiędzy pacjentem a terapeutą. Warunkiem koniecznym wypracowania takiej więzi jest zaufanie, jakim pacjent darzy terapeutę i jego wiara w sens terapii oraz intencje i umiejętności terapeuty.
Na czym polega terapia w podejściu psychodynamicznym?
Psychoterapia jest narzędziem, które może pomóc nam odkryć i zrozumieć głęboko ukryte przyczyny naszych trudności. Pomaga również lepiej zrozumieć niektóre nieświadome motywacje. To one wpływają na to, co się myśli, czuje i jak się zachowuje.
Terapia psychodynamiczna zakłada, że nasze obecne problemy i trudności wynikają z nieuświadomionych konfliktów i traum z przeszłości. Czym są konflikty wewnętrzne i mechanizmy obronne? Podczas terapii możesz odczuwać różne emocje, także złość i bunt wobec zmiany w swoim życiu. Dzieje się tak być może dlatego, że przez wiele lat żyłeś w stanie złudnej równowagi psychicznej. Wszystko za sprawą mechanizmów obronnych, których rolą jest chronienie nas przed nieprzyjemnymi, często trudnymi emocjami (takimi jak lęk, poczucie winy, wstyd czy smutek) wynikających z wewnętrznego konfliktu. Rozgrywa się on pomiędzy różnymi naszymi pragnieniami czy potrzebami (np. potrzebą zatroszczenia się o samego siebie ), a naszymi wewnętrznymi zasadami i wartościami (np. lojalnością wobec rodziców). Konflikty te, czasem okazują się ponad nasze siły, a ponieważ pozostają nieuświadomione, nie potrafimy ich rozwiązać i niekiedy sami jeszcze bardziej je pogłębiamy. W terapii pracujemy m.in. nad tym, żeby odkryć konflikt, uświadomić go i rozwiązać.
Rola terapeuty w procesie terapii
Psychoterapeuta pomaga pacjentowi zrozumieć dlaczego reaguje w określony sposób, na jakiej podstawie tworzy takie, a nie inne opinie, z czego wynikają przeżywane przez niego emocje.
Jak pracuje psychoterapeuta psychodynamiczny
Terapeuta psychodynamiczny zachęca do swobodnego dzielenia się swoimi myślami, odczuciami, wspomnieniami, skojarzeniami. Na podstawie tego dociera do nieświadomych wątków i interpretuje je, oraz pokazuje pacjentowi co dzieje się w relacji terapeutycznej. Dając poczucie bezpieczeństwa i komfort psychiczny towarzyszy pacjentowi w rozwiązaniu nieświadomych konfliktów, w przepracowaniu trudnych wątków jego życia. Zadaniem terapeuty jest więc pomóc pacjentowi zrozumieć to czego on sam o sobie nie wie.
W nurcie tym psychoterapeuta nie ocenia, nie narzuca tematów, które należałoby poruszyć, nie udziela konkretnych rad oraz wskazówek, nie przedstawia rozwiązań konkretnych problemów. Terapeuta pełni rolę pomocnika w dochodzeniu do autorefleksji, pomaga w osiąganiu wglądu w mechanizmy psychiczne pacjenta oraz uczy samodzielnego podejmowania decyzji i rozwiązywania trudności.
Czy psychoterapeuta psychodynamiczny mało mówi?
Terapeuta psychodynamiczny jest zaangażowany w proces terapii. To, ile się odzywa i jak często wyraża swoje opinie, w dużej mierze zależy od aktualnych potrzeb pacjenta i tego, na jakim etapie jest proces. Terapeuta dostosowuje bowiem swoją aktywność do potrzeb i możliwości pacjenta, podążając za dynamiką jego przeżyć psychicznych. Przy czym na bieżąco analizuje i interpretuje to, co się dzieje w relacji między nim a pacjentem.
Dlaczego psychoterapeuta nie mówi o sobie?
Psychoterapeuta nie ujawnia wobec pacjenta informacji o swoim życiu osobistym czy światopoglądzie. Nie odpowiada także, w trakcie sesji na pytania dotyczące siebie, swoich przekonań i upodobań. Terapia jest przestrzenią dla pacjenta, dla jego przeżyć, uczuć i emocji, problemów. Zgodnie ze sztuką psychoterapii terapeuta ma pozostać „czystą tablicą” dla pacjenta, aby pacjent mógł swobodnie snuć swoje wyobrażenia na jego temat. Jest to ważne dla relacji terapeutycznej i stanowi bardzo istotną informację dotyczącą relacji jakie pacjent nawiązuje poza gabinetem.
Jak znaleźć dobrego terapeutę psychodynamicznego?
Przede wszystkim, należy upewnić się, że osoba ma odpowiednie uprawnienia.
Kompetencje do prowadzenia psychoterapii ma osoba, która ukończyła wyższe studia magisterskie lub medyczne (najczęściej są to psycholodzy, pedagodzy, socjolodzy, psychiatrzy) oraz jest absolwentem całościowego, 4-letniego szkolenia psychoterapeutycznego, lub jest w jego trakcie (uważa się, że kompetencje do prowadzenia psychoterapii ma osoba najwcześniej po drugim roku szkolenia). Psychoterapeuta powinien swoją pracę poddawać superwizji.
Warto zastanowić się także, czy masz jakieś preferencje odnośnie:
- Płci psychoterapeuty
- Wieku psychoterapeuty – czy będziesz się najbardziej komfortowo czuł z osobą w wieku zbliżonym do Twojego, a może z osobą od siebie starszą?
- Doświadczenia psychoterapeuty – dla niektórych osób istotne jest, aby ich psychoterapeuta pracował już wcześniej z osobami należącymi do ich społeczności (np. LGBT+, osobami żyjącymi na emigracji)
Dobrze jest również sprawdzić czy psychoterapeuta pracuje w obszarze, który nas interesuje.
Terapeuci zazwyczaj zajmują się określoną grupą problemów na przykład: leczeniem uzależnień, przemocą, problemami w relacjach, zaburzeniami odżywiania, terapią zaburzeń osobowości.
Kolejną ważną kwestią jest to, jak dobrze czujemy się w kontakcie z psychologiem.
Nie da się ukryć, że relacja z psychoterapeutą ma charakter szczególny. To specjalista, z którym dzielimy się najintymniejszymi sprawami. Należy sobie odpowiedzieć na pytanie czy psychoterapeuta, z którym się spotykam i z którym zamierzam rozpocząć proces psychoterapii budzi moją sympatię i zaufanie. Czy czuję się dobrze w jego towarzystwie i będę mógł się przed nim otworzyć? Oczywiście, żeby się tego dowiedzieć musimy się umówić na pierwsze spotkanie a nawet kilka spotkań. Po takim czasie wiemy już zazwyczaj, czy do siebie pasujemy. Warto w tym miejscu podkreślić, że sposób w jaki postrzegamy terapeutę może się okresowo zmieniać. Jest to związane z procesami przeniesienia i trudnymi obszarami poruszanymi w terapii. Świadomość tego faktu jest istotna, aby w trudnym momencie, kiedy chcemy zrezygnować ze spotkań, omawiać nasze trudności z terapeutą i szczerze przyglądać się swoim reakcjom, zanim podejmiemy decyzję o przedwczesnym przerwaniu terapii.
Szukasz psychoterapeuty? W naszej poradni psychologicznej czekają zweryfikowani wyszkoleni profesjonaliści, którzy dysponują niezbędną wiedzą do tego, aby pomóc pacjentowi zrozumieć, co dzieje się w jego życiu.
Joanna Matusik – Psycholog Psychoterapeuta
Ukończyłam całościowy 4- letni kurs psychoterapii psychodynamicznej. Zajmuję się głównie zaburzeniami emocji, nerwicami, depresją a także zaburzeniami osobowości, DDA oraz traumami. Ponadto pomagam w szeroko rozumianych trudnościach związanych z relacjami międzyludzkimi.
