Terapia psychodynamiczna to uznana na całym świecie metoda leczenia. Wywodzi się z freudowskiej psychoanalizy, ale cały czas rozwija swoje metody terapeutyczne w oparciu o własną pracę naukowo-kliniczną i od czasów Freuda zarówno w teorii, jak i stosowanych technikach zaszły duże zmiany.
Wydobyć to, co niewidzialne
Przedmiotem psychoterapii psychodynamicznej jest wewnętrzny świat przeżyć pacjenta, a w szczególności wszystko to co nieświadome, stłumione i wyparte. Dlaczego? Ponieważ nieuświadomione popędy, tłumione „przez wewnętrznego cenzora” nie pozwalają im manifestować się w życiu pacjenta w zdrowej formie. A tłumione potrzeby i popędy szukając jakiejś zastępczej drogi ujścia, generują objawy neurotyczne. Terapia psychodynamiczna ma na celu wydobycie właśnie tych ukrytych popędów i potrzeb na światło dzienne za pomocą rozmowy pacjenta z terapeutą. Jej zadaniem jest również osłabienie wewnętrznej cenzury, tak by pacjent mógł realizować swoje potrzeby w zdrowy sposób.
Dlaczego warto wydobyć to, co niewidzialne? Odpowiedzią na to pytanie mogą być słowa Nancy McWilliams: „Im bardziej jest się uczciwym wobec siebie, tym większą ma się szansę na satysfakcjonujące i udane życie.”
Psychoterapia psychodynamiczna- korzyści i cel
Dzięki psychoterapii psychodynamicznej Pacjent ma możliwość zaobserwować pewien charakterystyczny dla siebie wzór myślenia, odczuwania lub zachowania się, który w sytuacjach poza gabinetem terapeutycznym może być w jego życiu źródłem niepokoju, depresyjnych myśli, czy niemożności nawiązaniu bliskiej relacji z drugą osobą.
Podczas terapii może przepracować swoje doświadczenie, poznać źródło problemów osobistych oraz przyjrzeć się lepiej mechanizmom obronnym, które stosuje.
Jednak głównym celem terapii psychodynamicznej jest doprowadzenie do takich zmian w przeżywaniu emocjonalnym i funkcjonowaniu, aby ustąpiły bądź obniżyły swoje nasilenie objawy zaburzeń.
Na czym polega psychoterapia psychodynamiczna?
Podejście psychodynamiczne szczególnie zwraca uwagę na relację terapeutyczną, gdyż to właśnie w niej odwzorowują się powtarzane przez pacjenta wzorce relacji z innymi ludźmi. Relacja ta jest tutaj podstawowym narzędziem pracy nad zmianą, a jednym z podstawowych mechanizmów, dzięki którym może zaistnieć zmiana, jest mechanizm przeniesienia. Co to za zjawisko? Przeniesienie polega na tym, że pacjent nieświadomie ”przenosi” na terapeutę postawy i uczucia, których doświadczał w przeszłości w relacjach z rodzicami lub innymi bliskimi osobami. W związku z tym może reagować na terapeutę w taki sam sposób jak wówczas reagował na tamte osoby i doświadczać tych samych stanów emocjonalnych, jakich doświadczał w przeszłości. Przeniesienie może być pozytywne i negatywne, czyli pacjent może wyrażać różne emocje: zaufanie, miłość, ale też złość, lęk czy zazdrość. Będąc uważnym na to, jak przeniesienie dynamicznie zmienia się w relacji, terapeuta pomaga pacjentowi zrozumieć i przepracować to, w jaki sposób nieświadomie wciąż odtwarza on w swoim życiu pewne wzorce relacji.
Mit: Psychoterapia psychodynamiczna to ciągłe analizowanie dzieciństwa, relacji z rodzicami czy najogólniej przeszłości.
Terapia w rzeczywistości koncentruje się na analizie bieżących wydarzeń, które pacjent uznaje za istotne oraz na tym co wydarza się „tu i teraz” (a więc w relacji pomiędzy pacjentem i terapeutą podczas sesji terapii). W procesie psychoterapii dużo uwagi poświęcane jest aktualnie przeżywanym emocjom, także tym, które pojawiają się w stosunku do psychoterapeuty. Analizuje się również próby unikania przez pacjenta pewnych tematów, jego stosunek do sesji i zachęca do swobodnego wypowiadania się na temat odczuwanych potrzeb, posiadanych fantazji i myśli, niezależnie od ich treści. Doświadczenia z dzieciństwa przywoływane są wtedy, kiedy jest to potrzebne w procesie terapii. Podejście psychodynamiczne pomaga bowiem interpretować teraźniejszość na bazie całego kontekstu życia pacjenta, począwszy od pierwszych wspomnień z okresu bycia dzieckiem.
Dzięki psychoterapii psychodynamicznej pacjent ma możliwość zrozumieć w jaki sposób jego indywidualna historia życia wpływa na jego aktualne funkcjonowanie, co może umożliwić mu skuteczniejsze wprowadzanie zmian w zachowaniu.
O czym mówić na terapii, aby była skuteczna?
Czujesz się nieprzygotowany. Nie wiesz jak powinna wyglądać psychoterapia? Sesja psychoterapeutyczna nie jest lekcją w szkole, nie musisz być przygotowany. Nie ma też określonego schematu czy programu dla każdej sesji.
Twoim jedynym i głównym zadaniem podczas sesji terapeutycznej jest po prostu otwarte i szczere dzielenie się swoimi myślami i emocjami, takimi jakie są w danym momencie.
Dla wielu pacjentów może to być na początku trudne, woleliby, żeby to terapeuta zadawał pytania i decydował, jaki temat jest poruszany. Jednak w tym podejściu ma to kluczowe znaczenie, jakie treści sam pacjent spontanicznie wnosi na sesji. To pacjent decyduje o czym chce powiedzieć i w jaki sposób.
Od czego więc zacząć? Możesz opowiedzieć o swoich problemach, z którymi borykasz się na co dzień lub takich, które przywiodły Cię na terapię. Mogą to być wspomnienia, aktualne myśli, uczucia, sny a także pytania. Bardzo ważne jest, abyś był otwarty i w trakcie sesji swobodnie, “bez cenzury”, dzielił się wszystkim tym, co się w tobie aktualnie dzieje, swoimi myślami, spostrzeżeniami, skojarzeniami, nawet wstydliwymi kwestiami, które często ukrywasz w życiu prywatnym.
Opowiadaj o tym, co cię gryzie i co w związku z tym przeżywasz w emocjach.
Mów o wszystkim, co przychodzi Ci do głowy, nawet jeśli Twoje myśli i wypowiedzi wydają Ci się głupie czy pozbawione sensu. Bowiem dzięki spontanicznym wypowiedziom, które nie są zaplanowane i kontrolowane przez umysł, można najskuteczniej dojść do emocji i przekonań, które powodują nasze problemy. Możesz poruszać sprawy bieżące, mówić o poprzedniej sesji, o myślach, uczuciach, tym co czujesz do terapeuty lub o nim myślisz, nie wykluczając trudnych uczuć. Jeśli terapeuta Cię zezłościł lub zasmucił – mów o tym wprost! A jeśli czujesz, że chce Ci się płakać – po prostu zrób to.
Chcesz o czymś powiedzieć, ale nie czujesz się gotowy? Psychoterapeuta nie będzie z Ciebie „wyciągał” tematów, o których nie masz ochoty mówić w danym momencie terapii. Masz prawo do prywatności i otwarcia się na tyle, na ile chcesz. To Ty decydujesz o tempie Twojej psychoterapii. Odsłonięcie się pacjenta jest konieczne, jeśli ma on skorzystać z terapii, ale każdy pacjent sam decyduje, w jakim momencie chce to zrobić.
Jak wygląda terapia psychodynamiczna (stacjonarna lub online)?
Praca psychoterapeutyczna opiera się na regularnych spotkaniach terapeuty i pacjenta. Spotkania mają formę rozmowy twarzą w twarz z terapeutą. Pacjent i terapeuta siedzą naprzeciwko siebie. Ważne jest dokładne obserwowanie ruchów ciała pacjenta, jego mimiki, a także gestów, którymi się posługuje, by zaakcentować niektóre słowa. Dlatego do niedawna praktykowana była tylko forma stacjonarna. Jednak najnowsze technologie pozwalają na to, by terapia psychodynamiczna odbywała się przez internet (w formie wideo rozmowy). Dzięki takiemu rozwiązaniu można odbyć spotkanie wirtualne twarzą w twarz. Na ekranie komputera, smartfona lub innego urządzenia możesz widzieć się z terapeutą i odbyć sesję bez względu na to, jak daleko przebywasz od gabinetu psychologa. W procesie psychoterapii nie są zadawane żadne prace domowe.
Jesteś zainteresowany terapią psychodynamiczną? Wybierz psychoterapeutę i umów wizytę.
Joanna Matusik – Psycholog Psychoterapeuta
Ukończyłam całościowy 4- letni kurs psychoterapii psychodynamicznej. Zajmuję się głównie zaburzeniami emocji, nerwicami, depresją a także zaburzeniami osobowości, DDA oraz traumami. Ponadto pomagam w szeroko rozumianych trudnościach związanych z relacjami międzyludzkimi.
