INTEGRACJA SENSORYCZNA – FUNKCJONOWANIE ZMYSŁÓW

Rozwój procesów integracji sensorycznej rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do około 7/9 roku życia. Dzięki współdziałaniu układów zmysłowych (dotyk, słuch, wzrok, smak, zapach, przedsionek, propriocepcja) nasze dziecko nabywa nowe umiejętności na poszczególnych etapach swojego rozwoju. Integracja sensoryczna jest nieprzerwanym procesem, który ma swoją strukturę – osiągnięcie jednego poziomu umożliwia opanowywanie umiejętności z kolejnego. Jeżeli określone zdolności nie zostaną rozwinięte, spowoduje to powstawanie trudności w zachowaniu i funkcjonowaniu naszego dziecka. Stymulacja sensoryczna odgrywa zatem bardzo ważną rolę w życiu każdego z nas.

W tym artykule dowiemy się po krótce za co w naszym życiu odpowiedzialne są poszczególne układy sensoryczne.

Układ dotykowy – jest to zmysł, który stanowi podstawę właściwego rozwoju ruchowego, emocjonalnego i umysłowego. Za pomocą wrażeń dotykowych możemy różnicować lekkie muśnięcie odgłębokiego nacisku, czuć wibracje,odbierać ciepło, zimno czy ból. Układ dotykowy ma wpływ na poczucie bezpieczeństwa, funkcjonowanie emocjonalne oraz funkcje ruchowe związane z planowaniem ruchu i umiejętnościami z zakresu motoryki małej.

Układ propriocepcji – nazywany także czuciem głębokim. Jest to zmysł, który daje nam informację między innymi o tym, gdzie znajdują się poszczególne części naszego ciała i w jaki sposób się poruszają. Prawidłowa integracja w obrębie tego układu odpowiada między innymi za: prawidłowe planowanie i prowadzenia ruchu, regulację napięcia mięśniowego i koordynację pracy mięśni.

Układ przedsionkowy – jego receptory mieszczą się w uchu wewnętrznym i pozwalają na odbieranie informacji o tym czy i w jaki sposób się poruszamy (góra-dół, na boki po linii prostej, przód-tył, przyspieszenia, rotacje). Informacje uzyskiwane poprzez ten system pomocne są między innymi w utrzymywaniu właściwego napięcia mięśniowego, równowagi, rozwoju koordynacji, postawy, płynności ruchu, rozwoju prawidłowych ruchów oczu, przetwarzaniu słuchowo- językowym.

Układ wzrokowy – ma wpływ między innymi na: śledzenie przepisywanego z tablicy tekstu, koordynację pracy "oko-ręka", wodzenie wzrokiem np podczas łapania piłki, analizowanie szczegółów oraz odróżnianie figury od tła.

Układ słuchowy – ma wpływ nie tylko na kształtowanie się percepcji słuchowej i mowy ale również na pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego. Właściwe odbieranie bodźców słuchowych związane jest z zachowaniem, ruchliwością, rozwojem mowy, poziomem koncentracji.

Układ węchowy ma istotne znaczenie w rozwoju emocjonalnym dziecka. Funkcjonowanie zmysłu węchu ma wpływ na rozwój postrzegania, mowy,koncentracji uwagi oraz pobudzenie psychoruchowe.

Żródło: opracowanie na podstawie :
Biel, L. (2015). Integracja sensoryczna – skuteczne strategie w terapii dzieci i nastolatków. Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagielońskiego.
Odowska-Szlachcic, B. (2010). Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu rozwoju mowy dzieci z
uszkodzeniami OUN. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Przyrowski, Z. (2013). Kliniczna Obserwacja. Warszawa: Empis.