Kołdra sensoryczna
Autor: mgr Anna Borucka

Kołdra sensoryczna – inaczej nazywana jest kołdrą obciążeniową. Jak sama nazwa wskazuje, posiada obciążające wypełnienie, które powoduje 'docisk’ na ciało osoby przykrytej. Docisk ten stymuluje pracę układu prioreceptywnego (inaczej nazywanego układem czucia głębokiego). Receptory układu proprioceptywnego ulokowane są w mięśniach, ścięgnach i stawach. Stymulacja tego układu ma za zadanie wpłynąć na nasze ciało uspokajająco i wyciszająco, a także ma na celu w pozytywny sposób wpływać na procesy koncentracji i uwagi. Głęboki nacisk wywoływany porzez zastosowanie kołdry obciążeniowej, stymuluje także organizm do większej produkcji serotoniny. Osoby, które stosują kołdrę obciążeniową profilaktycznie stwierdzają najczęściej, że ma ona podobne działanie jak masaż.

Kołdra sensoryczna wykorzystywana jest głównie w terapii integracji sensorycznej, ale profilaktycznie może być także stosowana w domu. Kołdra  może przydać się jeśli osoba:

  • ma trudności z zaśnięciem/snem,
  • w sposób nieprawidłowy reaguje na bodźce (np. dotykowe),
  • przejawia lęki, stany depresyjne,
  • przeżywa silny stres,
  • ma trudności z regulacją zachowania,
  • jest nadaktywna, nadruchliwa,
  • ma zdiagnozowane trudności (spektrum autyzmu, ADHD, Zespół Williamsa i inne).

Jakie są istotne czynniki przy doborze kołdry obciążeniowej:
  1. Waga – z reguły zaleca się obciążenie 10% wagi dziecka +/- 2kg. O wielkości obciążenia powinien decydować terapeuta Integracji Sensorycznej.
  2. Wzrost – optymalna długość kołdry obciążeniowej to ok. 20 cm więcej od wzrostu osoby. Nie powinno stosować się dłuższych/krótszych kołderek ze względu na rozłożenie się ciężaru po bokach lub wzdłuż.
  3. Tkanina – jeśli osoba przejawia dodatkowo cechy nadwrażliwości na bodźce dotykowe – zaleca się, by przed zakupem przetestować rodzaj tkaniny i wybrać tą, którą ciało będzie tolerować.
  4. Rodzaj obciążenia – W przypadku gdy osoba ma nadwrażliwość słuchową lub dotykową zalecanym wypełnieniem są kulki szklane, które nie wydają trzeszczącego dźwięku podczas przesypywania się obciążenia wewnątrz kołderki. Innym rodzajem wypełnienia jest granulat szklany.
Jak stosować kołderkę?

Najczęściej stosuje się kołdrę obciążeniową w nocy. Czas przykrywania dostosowywany jest przez terapeutę integracji sensorycznej. Kołdra obciążeniowa może być stosowana w trakcie odpoczynku – w czasie popołudniowego relaksu, czytania książki czy oglądania telewizji.

Ponadto, istnieje szereg ćwiczeń, które można wykonać z dzieckiem z pomocą kołderki obciążeniowej (np. rolowanie w „naleśnik”, ciąganie się po podłodze, bujanie w środku kołdry). Ćwiczenia te, stymulują dodatkowo inne systemy sensoryczne, wpływając pozytywnie na rozwój procesów integracji sensorycznej.

Opracowała Anna Boruckapsycholog dziecięcy, terapeuta SI