Jak wspierać dziecko w rozwoju?
Autor: mgr Izabela Trojan

Wiek przedszkolny to szczególny czas w życiu dziecka. Dopiero między 5 a 7 rokiem życia u dziecka, któremu zapewniono odpowiednie warunki rozwoju pojawiają się oznaki dorastania takie jak zdolność do odczuwania sprzecznych emocji. Nierzadko zdarza się, że 9 czy nawet 10 latkowie nadal wykazują cechy wieku przedszkolnego takie jak impulsywność i niezdolność do kontroli swojego zachowania. Jest to zupełnie normalny proces któremu podlega każde dojrzewające dziecko i nie da się go ominąć. Problem pojawia się gdy 14, 18 lub nawet 40 latkowie wykazują cechy rozwojowe przedszkolaków. Wtedy jest to oznaką zaburzenia w rozwoju.

Rolą dorosłego jest być cierpliwym i zapewnić dziecku optymalne wsparcie w rozwoju. Dojrzewanie to proces, którego nie da się wymusić wychowaniem. Mózg potrzebuje czasu aby rozwinąć się w pełni. Stresujące wychowanie, kary, nakazy i zakazy a także naciskanie na samodzielność mogą ten proces zaburzyć, zablokować odczuwanie emocji u dziecka i w efekcie zamiast przyspieszyć możemy spowolnić lub wstrzymać naturalny rozwój.

Wynika to ze sposobu w jaki mózg się rozwija. Aby półkule mózgowe mogły pracować jednocześnie, najpierw musi pracować tylko jedna z nich. Dlatego dzieci w wieku przedszkolnym są w stanie odczuwać tylko jedną emocję w tym samym czasie i impulsywnie działać pod jej wpływem. Jak przekonuje Dr Gordon Neufeld jest to etap na drodze do wykształcenia się zintegrowanej osobowości dorosłego człowieka.

Błędem wielu rodziców jest pragnienie aby dziecko zachowywało się jak mały dorosły już w wieku przedszkolnym, a gdy to nie następuje stosowanie kar, wysyłanie na leczenie i inne nauki dobrego wychowania. W takiej sytuacji często dochodzi do zablokowania emocji i zatrzymania rozwoju kory przedczołowej. Możemy to poznać gdy dziecko ma np 3-4 latka i zdaje się nie odczuwać emocji strachu, smutku itp. Jest to bardzo niebezpieczne ponieważ to właśnie rozwinięta kora przedczołowa odróżnia dorosłych od ludzi i ludzi od zwierząt.

Jak zatem powinien postępować dorosły, aby wspierać prawidłowy rozwój?

  • Pomagać dziecku aby nie wpadało w kłopoty i dbać o jego spokój emocjonalny.
  • Nie pogrywać z jego emocjami, nie straszyć konsekwencjami.
  • Pod żadnym pozorem nie straszyć separacją z opiekunem w celu wymuszenia zachowania. Co prawda jesteśmy w stanie w ten sposób wymusić pożądane zachowanie, ale koszty będą wysokie (tj. moczenie nocne, frustracja, zachowania agresywne, problemy ze snem).
  • Pomagać w rozumieniu i nazywaniu emocji, które czują np “zdenerwowałeś się, że nie możemy już dłużej tu zostać”.
  • Pomagać mu odczuwać i przyjmować wszystkie emocje zamiast wykluczać niektórych z nich (np złość). Oznaką rozwoju kory przedczołowej jest gdy dziecko jest zawstydzone ale zaciekawione jednocześnie. Czuje złość ale nie chce skrzywdzić kolegi. Powinniśmy pomagać dziecku odczuwać i nazywać sprzeczne emocje.
  • Pozwolić na brak dyplomacji i szczerość dziecka gdy mówi np: “Mamo nie chcę przytulić Babci bo śmierdzi”.
  • Pozwolić dziecku być sobą co oznacza być egocentrycznym i widzieć wszystko ze swojego punktu widzenia, być impulsywnym i nie kontrolować swojego zachowania.
  • Pokazywać im i podpowiadać pożądane zachowania.
  • Zrozumieć ich lęk przed separacją i pomagać w utrzymaniu kontaktu za wszelką cenę.
  • Wypełnić po brzegi potrzebę bliskości, miłości i przywiązania.

Jeśli zależy nam na dobru i prawidłowym rozwoju dziecka powinniśmy być czujni na specjalistów, którzy chcą leczyć przedszkolaków z zaburzeń zachowania. “Zaburzenia” te są naturalnym procesem rozwoju. Zrelaksujmy się obserwując naturalny rozwój dziecka i chrońmy go przed szkodliwymi diagnozami. Zamiast pracować nad dyscypliną dajmy dziecku więcej miłości i bliskości niż potrzebuje. Wykażmy zrozumienie dla jego potrzeby ciągłego kontaktu z nami, chrońmy je przed lękiem separacyjnym i innymi silnymi, negatywnymi emocjami z którymi sobie nie radzi. Dzięki temu będzie w stanie zapewnić optymalne warunki aby mógł nastąpić naturalny proces dojrzewania.

Chcesz dowiedzieć się więcej. Przeczytaj! Czy moje dziecko jest zaburzone? Problemy dzieci w wieku przedszkolnym

rodzic i dziecko
Psychologia

Postawy rodzicielskie

Postawy rodzicielskieAutor: mgr Anna Borucka Rodzina wywiera znaczący wpływ na rozwój człowieka. Sposób postępowania, styl wychowania i określone postawy rodziców mogą pozytywnie lub negatywnie oddziaływać

Czytaj więcej »
dojrzałość szkolna dziecka
Psychologia dzieci i młodzieży

Dojrzałość szkolna

Dojrzałość szkolnaAutor: Anna Strachota Podjęcie obowiązku szkolnego to początek nowego etapu w życiu każdego dziecka. Jednak, aby mogło ono sprostać wymaganiom szkolnym i nabywać kolejne

Czytaj więcej »
Psychologia dzieci i młodzieży

Adaptacja dziecka do przedszkola

Adaptacja dziecka do przedszkolaAutor: mgr Anna Borucka Pierwszy miesiąc przebywania Waszego dziecka w nowym środowisku. Rozpoczął się proces budowania relacji zarówno z opiekunami jak i

Czytaj więcej »