psycholog psychoterapeuta
Logowanie
Zaloguj
Depresja poporodowa - Gdy cud narodzin powoduje płacz
Autor: mgr Joanna Matusik
Często słyszymy, że urodzenie dziecka to „najszczęśliwszy moment w życiu kobiety”. Jednak już w trzeciej dobie, po porodzie mogą wystąpić takie objawy jak: smutek, rozdrażnienie, trudności z koncentracja i pamięcią oraz ze snem. Te trudności nazywamy przygnębieniem poporodowym lub „Baby Blues”. Warto zaznaczyć, że to zjawisko dotyczy od 50 do 80 procent kobiet. Niepokojącą sytuacja następuje wtedy, gdy te objawy trwają dłużej bądź pojawiają się po pewnym okresie czasu np. po 6 miesiącach lub nawet roku po porodzie. Wtedy mówimy o depresji poporodowe.

Jakie są przyczyny depresji poporodowej?

Depresja poporodowa jest uwarunkowana wieloma czynnikami. Mają na nią wpływ przyczyny biologiczne, psychiczne i społeczne. Do czynników biologicznych należą zmiany hormonalne w organizmie kobiety, które występują w ciąży, podczas porodu jak również w okresie połogu. Do czynników psychicznych można zaliczyć rys osobowościowy kobiety oraz dotychczasowy sposób radzenia sobie ze stresem. Kobiety, które są nadwrażliwe, pesymistycznie patrzą na siebie i otaczający je świat, podatne na stany lękowe jak również perfekcjonistki są bardziej narażone na wystąpienie depresji poporodowej. Należy również pamiętać, że jeśli kobieta przed ciążą miała trudności natury psychicznej, możemy mówić o większym zagrożeniu, że doświadczą depresji poporodowej. Do czynników społecznych możemy zaliczyć niski status ekonomiczny, konflikty w relacji małżeńskiej/partnerskiej, brak wsparcia społecznego. Ponadto wymogi stawiane młodej mamie przez rodzinę i środowisko oraz „dobre rady”, które wzajemnie się wykluczają jak również presja jaką odczuwa kobieta mogą stanowić psychologiczne podłoże depresji.

Czym charakteryzuje się depresja poporodowa?

W 20% przypadków depresję poporodową poprzedza tzw. przygnębienie poporodowe, które stopniowo się nasiliło. Do podstawowych objawów możemy zaliczyć głębokie i stałe obniżenie nastroju, płaczliwość, uczucie zmęczenia, spowolnienie psychoruchowe oraz złe samopoczucie, bezsenność lub sen powierzchowny, który nie daje wypoczynku. Kobieta nie radzi sobie z wypełnianiem codziennych zadań. Nierzadko pojawia się lęk, który może objawiać się kołataniem serca, drżeniem dłoni czy trudnościami z oddychaniem. Pojawia się drażliwość i brak apetytu, a także spadek libido. Ponadto kobieta ma myśli samobójcze. Młoda matka odczuwa obawy przed wyrządzeniem dziecku krzywdy, staje się wobec niego obojętna, nie wykazuje zainteresowania, przez co nie wypełnia podstawowych obowiązków macierzyńskich. Pociąga to za sobą poczucie winy z powodu braku uczuć i obojętności wobec dziecka. Kobieta z tego powodu wycofuje się z rozmów i unika kontaktu z ludźmi.

Depresja poporodowa i co dalej?

Depresja poporodowa wymaga leczenia. W tym celu stosuje się farmakoterapię oraz psychoterapię. W leczenie farmakologicznym kobieta zażywa leki przeciwdepresyjne. Wadą farmakoterapii jest jednak przenikanie substancji chemicznych do układu dziecka wraz z mlekiem matki. Przy niskich dawkach leków antydepresyjnych nic nie zagraża dziecku. Jednak każda kobieta, przed tym, jak rozpocznie leczenie depresji, musi podjąć indywidualną decyzję, czy karmi piersią, czy odstawia maluszka od piersi i zaczyna podawać mleko modyfikowane. Najszybszym i najskuteczniejszym sposobem powrotu kobiet do zdrowia jest łączenie farmakoterapii z psychoterapią. Psychoterapia koncentruje się na uporaniu się z kryzysem. Pozwala odnaleźć się kobiecie w nowej roli – matki, ale też zmodyfikować i poprawić relacje z mężem, własnym dzieckiem i swoimi rodzicami.

Przeciwdziałanie depresji poporodowej, czyli zasoby młodej matki

Nie można się całkowicie uchronić przed depresją poporodową, ale można zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia. Do czynniki ochronnych można wymienić dobrą relację kobiety z własną matką w dzieciństwie jak i obecnie, a także dobrą i wspierającą relację z partnerem/ojcem dziecka oraz wparcie rodziny. Ważne jest również poczucie bezpieczeństwa, w tym finansowe. Kolejnym zasobem jest posiadanie przez młodą matkę konstruktywnych styli radzenia sobie ze stresem i lękiem. Ważna role odgrywa tu także dostępność i możliwość uzyskania fachowej informacji i pomocy ze strony wykwalifikowanego personelu w tym: położnych, lekarzy ginekologów oraz neonatologów. Przygotowanie do porodu zmniejsza napięcie z nim związane i w efekcie prowadzi do zmniejszenia ryzyka zaburzeń emocjonalnych, w tym depresji. Pozytywny wpływ na samopoczucie młodej matki ma również wsparcie doświadczonych matek.

Niepokoi Cię Twój stan psychiczny, możesz sama wykonać test i sprawdzić, czy należy udać się do specjalisty.

Bibliografia:

Koszewska (2010), „O depresji w ciąży i po porodzie”
Hanley (2009), „Zaburzenia psychiczne w ciąży i połogu”
Morawska (2016), „Depresja poporodowa. Możesz z nią wygrać”

Pobierz plik PDF

Skala Depresji Becka
Joanna Matusik