Przemoc w pracy - nękanie, dokuczanie...

Praca jest niezwykle istotnym elementem codzienności każdego z nas. To właśnie tam spędzamy wiele cennych godzin naszego życia. To dzięki pracy człowiek może realizować swoje cele, dostaje wsparcie społeczne i zyskuje pewien status społeczny. Praca ma również istotny wpływ na stan zdrowia. To, jaki rodzaj pracy wykonujesz, jakie masz relacje ze swoimi kolegami i koleżankami, jak dogadujesz się z przełożonymi przekłada się bowiem na Twoją kondycję fizyczną, a przede wszystkim psychiczną.

Negatywne konsekwencje pracy może odczuć nasza psychika doświadczając nadmiernego stresu. A stres w pracy to  często występujące zjawisko. Występuje wtedy, gdy człowiek zaczyna denerwować się możliwością jej utraty – i w konsekwencji brakiem środków na opłatę czynszu, spłatę kredytu  czy zakup podstawowych dóbr. Występuje też w sytuacji, w której pojawia się coraz więcej obowiązków, coraz większa odpowiedzialność i mało czasu na ich wypełnienie.  Stresu w pracy regularnie doznają też ofiary przemocy psychicznej.

Rodzaje przemocy w pracy

Tego rodzaju zachowania jak wyśmiewanie się z kogoś lub poniżanie przez współpracowników lub przełożonego niestety nadal pojawiają się w środowisku zawodowym. Z Europejskiego Badania Warunków Pracy przeprowadzonego w 2015 r. wynika, że 16% badanych doświadcza przemocy w pracy w różnych formach. Główny Inspektor Pracy wskazuje, że wśród najczęściej wymienianych form mobbingu są: szykany, ubliżanie, gnębienie, prześladowanie i zastraszanie. Często osoba prześladująca stosuje metody, które mają na celu psychiczne złamanie swojej ofiary poprzez długotrwałe znęcanie, najczęściej werbalne. Źródłem tego typu reakcji mogą być konflikty w relacjach koleżeńskich. W obliczu narastającego napięcia, niepewności, braku stabilności oraz konkurencji do głosu dochodzą pierwotne popędy, których celem jest przeżycie, a więc w środowisku zawodowym utrzymanie miejsca pracy.

Niestety zachowania przemocowe stosują również przełożeni w stosunku do pracowników nadużywając posiadanej władzy. Polacy skarżą się na podniesiony głos szefa, używanie przez niego wulgarnych słów, nękanie telefonami, grożenie zwolnieniem z pracy. Występuje także poniżanie i dyskredytowanie w obecności innych pracowników lub/i osób trzecich takich jak klienci. Zarzuca się  im także nieuzasadnioną krytykę wykonywanej pracy czy zlecanie pozornie pilnych spraw, które okazują się niepotrzebne. Wyzwolenie się z tej sytuacji może być trudne, zwłaszcza kiedy pracownik chce zachować pracę, ale nie ma oparcia i nie ma jak się bronić. Dlatego tak ważna jest postawa pracodawcy, aby przede wszystkim zauważać, nie tolerować i eliminować wszelkie psychiczne patologie występujące w środowisku zawodowym.
nękanie w pracy

Skutki i zapobieganie przemocy

Pracownik, który doświadcza przemocy w pracy ponosi ogromne koszty psychiczne i fizyczne. Jest w ciągłym strachu i poczuciu zagrożenia, nie może skupić się na obowiązkach, co obniża jego efektywność oraz motywację. Może odczuwać somatyczne objawy np. ból głowy, ścisk w żołądku, nadmierną potliwość, nudności, sztywnienie kończyn, jako odpowiedź organizmu na stres. Takie objawy w dłuższej perspektywie mogą przyczyniać się do powstania zaburzeń psychicznych np. depresji, nerwicy. Ponadto może mieć problemy z koncentracją, kłopoty ze snem i być podatnym na  nałogi.

Aby zapobiegać przemocy w pracy warto stosować działania profilaktyczne np. akcje uświadamiające, porady specjalistów, programy opieki psychologicznej. Budowanie świadomości o fizycznym i psychicznym bezpieczeństwie pracowników pomoże stworzyć warunki, które zapewnią optymalne funkcjonowanie całej firmy oraz jej personelu.

Co zrobić gdy w pracy ktoś Ci dokucza?

Jeśli w postawie tych, którzy Cię otaczają zauważasz brak szacunku względem Ciebie, nie pozwól na rozwijanie się takiej sytuacji. Koniecznie postaw wyraźne granice i chroń się przed wszelkim rodzajem agresji.

Nie wdawaj się w kłótnie, nie reaguj złością, nie dawaj się prowokować, ale także nie przyjmuj roli ofiary.

Jeśli ktoś przekracza Twoje granice reaguj stanowczo i żądaj reakcji przełożonych. Jeśli masz problem w jasnym postawieniu granic i nie pozwalaniu na ich przekraczanie zapraszamy na konsultację w poradnia-online. Nauczymy Cię asertywności.

Joanna Szlasa – Więczaszek – Psycholog – Doradca zawodowy

Jestem psychologiem, coachem, terapeutą krótkoterminowej Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach. Obecnie jestem w tracie 4-letniego kursu psychoterapii poznawczo- behawioralnej. Ponadto jestem trenerem odporności psychicznej, doradcą kariery oraz ekspertem w zakresie HR. Mam doświadczenie w obszarze doradztwa personalnego i wspieraniu działań rozwojowych.